Γενικά ο ρατσισμός θεωρείται κάτι περισσότερο από τη φυλετική προκατάληψη (race prejudice). Η τυπική θεωρία του σε σύγχρονες αναζητήσεις και σχετικές έρευνες, έχει τις ρίζες της στο πολυθρύλητο έργο του Ζοζέφ Αρτύρ ντε Γκομπινώ (Joseph Arthur De Gobineau): "Essai sur l' inégalité des races humaines" (Δοκίμιο επί της ανισότητας των ανθρωπίνων φυλών), που δημοσιεύτηκε το 1853 και κυριολεκτικά αποτέλεσε τη θεωρητική κάλυψη και "ευλογία" των αποικιοκρατών. 

Σήμερα, η λέξη ρατσισμός χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις πράξεις μιας ομάδας ανθρώπων εναντίον μίας άλλης ομάδας. Έτσι, οι ρατσιστές υποστηρίζουν την διαφορετικότητα των φυλών. Επίσης, οι φυλετικοί ρατσιστές θεωρούν μία συγκεκριμένη ομοιογενή ομάδα ανθρώπων ως ανώτερη, π.χ. θεωρούν τους "λευκούς" ανθρώπους ανώτερους από τους "μαύρους". Ο ρατσισμός θεωρείται παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος του ανθρώπου στην ισότητα στους τομείς της εργασίας, της πολιτικής, της οικονομίας και άλλων παραγόντων της καθημερινότητας.

Από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα ρατσισμού αποτελούν οι πεποιθήσεις του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος πίστευε ότι η ξανθή Άρεια φυλή (άνθρωποι που κατάγονται από τη φυλή των Αρείων) έχει δικαίωμα να κυριαρχεί στον πλανήτη, εις βάρος όλων των άλλων.

Σπουδαίοι αγωνιστές κατά του ρατσισμού, αναγνωρισμένοι παγκοσμίως, και μάλιστα χωρίς χρήση βίας, είναι οι βραβευμένοι με βραβείο Νόμπελ, Νέλσον Μαντέλα που αγωνίσθηκε κατά του Απαρτχάιντ και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που αγωνίστηκε ενάντια των φυλετικών διακρίσεων στις ΗΠΑ.

Tα παιδιά είναι περίεργα. Kάνουν πολλές ερωτήσεις

και περιμένουν συγκεκριμένες και πειστικές απαντήσεις. Δεν μπορεί κανείς να ξεφύγει από τις ερωτήσεις ενός παιδιού. H κόρη μου μου έκανε ερωτήσεις για το ρατσισμό, όταν με συνόδεψε σε μια διαδήλωση εναντίον ενός νομοσχεδίου για τη μετανάστευση. Tα παιδιά έχουν περισσότερο απ' οποιονδήποτε άλλο τη δυνατότητα να καταλάβουν ότι δε γεννιέται κάποιος ρατσιστής, αλλά γίνεται. Mερικές φορές. Tούτο το βιβλίο, που προσπαθεί ν' απαντήσει στις ερωτήσεις της κόρης μου, απευθύνεται στα παιδιά, που δεν έχουν ακόμα προκαταλήψεις και θέλουν να καταλάβουν. Όσο για τους μεγάλους που θα το διαβάσουν, ελπίζω ότι θα τους βοηθήσει να απαντήσουν στις ερωτήσεις των δικών τους παιδιών, οι οποίες μπορεί να είναι περισσότερο ενοχλητικές απ' ό,τι πιστεύει κανείς".

Ταχάρ Μπεν Ζελούν